Alles wat je moet weten over de Mixed Team Relay triatlon op de Olympische Spelen

Over twee uur is het zo ver, dan krijgt de Mixed Team Relay triatlon zijn vuurdoop op de Olympische Spelen. Het is de allereerste keer dat de gemengde estafette op het olympisch programma staat. Iedereen kijkt natuurlijk uit op zaterdag 7u30 plaatselijke tijd, bij ons is het dan 0u30, naar de Belgian Hammers. Eerder op vrijdag kondigden we al de startopstelling aan van de Belgen. Maar er is meer te beleven straks dan alleen onze Belgische triatleten. Hieronder vind je alles wat je moet weten over het nieuwe spectaculaire olympische nummer.

Nog maar sinds 2011

De gemengde estafette in de triatlon is nog maar net 10 jaar oud. Het eerste wereldkampioenschap werd in Hamburg gehouden in 2011. De Mixed Team Relay kreeg een serieuze test op de Commonwealth Games van 2014. Maar het was pas op de Europese kampioenschappen in Glasgow, waar verschillende sporten samen op het programma stonden, dat Mixed Team Relay zijn definitieve doorbraak kende. Miljoenen kijkers in en buiten Europa zagen de Belgian Hammers er brons pakken. Het werd het begin van een mooie olympische droom.

Triatlon als teamsport

Waarom is de Mixed Team Relay nu zo mooi? Vooral omdat het een teamsport is, terwijl in een andere triatlons vooral het individuele belang voorop staat. In de individuele triatlons ontbreekt vaak het tactische landen- of ploegen-spel, wat één van de veel gehoorde klachten is van buitenstaanders bij het volgen van het fietsonderdeel. In de Mixed Team Relay speelt dat ploegenspel wel. Zoals Jelle Geens het mooi verwoordde: “In een Mixed Team Relay deel je de stress met zijn vieren.” Valerie Barthelemy had de mooiste uitdrukking eerder deze week: “Alles wat er de afgelopen weken gebeurd is, hebben we als team ervaren…”

Kort, spectaculair en tactisch

In Tokio was het 3×3 basket enorm populair. In principe kan je de verhouding tussen 3×3 en het normale basket het een beetje vergelijken met de Mixed Team Relay. Tegenover een individuele triatlon is de gemengde estafette korter en vaak ook spectaculairder. Bovendien zijn de tactische keuzes belangrijk. Zet je meteen je snelste zwemmer in? Stem je je selectie af op andere landen? Wie zet je als laatste atleet in om het af te maken? Neem daarbij ook nog de wissels, mogelijke pech of blessures van 1 van de 4 atleten… Het kan dus altijd alle kanten op. En met slechts 300 meter zwemmen, 8 km fietsen en 2 km lopen, heb je nauwelijks tijd om weg te kijken als je niks wil missen van de race.

Vrouwen en mannen in dezelfde race

Het is niet toevallig dat de Mixed Team Relay al heel snel door de triatloncommunity omarmd werd. Triatlon staat bekend als 1 van de voorbeeldsporten als het gaat over gender equality en inclusiviteit. De vrouwen in de sport zijn even grote sterren als de mannen en krijgen minstens evenveel aandacht én prijzengeld als de mannen. De Belgian Flames en de Belgische wielrensters kunnen er alleen maar van dromen. In de atletiek worden momenteel ook pogingen gedaan om de Mixed Team Relay te promoten, maar het blijft daar nog een side-event, ook al staat het op het olympisch programma. In tegenstelling tot atletiek krijgen we in triatlon altijd eerst een vrouw aan de start, vervolgens een man, dan de tweede voruw en tot slot de tweede man als laatste atleet. Dat geeft een eerlijkere verhouding en een vaak spannende wedstrijd.

Geen olympische kampioenen aan de start

Zoek straks in de Mixed Team Relay niet naar de olympische kampioenen van maandag en dinsdag. Kristian Blummenfelt heeft met Gustav Iden en Casper Stornes twee sterke ploeggenoten, die zich maandag lieten zien. Maar bij de vrouwen heeft Noorwegen op hoog niveau alleen Lotte Miller, de atlete die Claire Michel kwam troosten na haar finish dinsdag, en dus zijn de Noren niet gekwalificeerd voor de Mixed Team Relay. Olympisch kampioene Flora Duffy komt uit voor Bermuda, met slechts 1 miljoen inwoners geen topland in triatlon. Alleen Tyler Butterfield haalt daar ook een sterk niveau, maar een sterk viertal inzetten, is bij Bermuda nog niet aan de orde. En we moeten het straks ook zonder Zuid-Afrika stellen, en dat is vooral droevig nieuws voor Richard Murray, die morgen huiswaarts mag zonder ook maar 1 competitie in Tokio. Door een blessure bij Henri Schoeman trok Zuid-Afrika zich terug uit de Mixed Team Relay competitie. En zo staan er straks slechts 17 landen aan de start.

De opstelling van de Belgian Hammers

Eerder op vrijdag kregen we in primeur al de opstelling door van bondscoach Nick Baelus, al was die in de huidige omstandigheden ook niet meteen een verrassing. Claire Michel gaat als eerste triatlete van start. Zij kampte in de individuele race met een blessure, maar wou absoluut de wedstrijd uitlopen. Nadien bleek het om een spierverrekking in de kuit te gaan. Daar is ze ondertussen voor 80% van hersteld, normaal voldoende om de 1ste leg goed te kunnen beëindigen. Vervolgens wordt Marten Van Riel ingezet om het eventuele gat te dichten met een sterk zwem- en fietsnummer om dan Valerie Barthelemy in een goeie positie af te zetten na het lopen. Valerie werd dinsdag tiende en leeft op een wolk na haar beste prestatie ooit. Als ze dat straks nog eens kan herhalen, dan mag Jelle Geens het afmaken. En reken maar dat die, na alles wat er gebeurd is, er op gebrand is om zich te tonen en zich volledig te geven voor de Belgian Hammers.

Britten en Fransen favoriet, maar let op voor Zwitsers

De Mixed Team Relay was de voorbije jaren het nummer bij uitstek voor de collectief sterkste triatlonlanden Groot-Brittanië en Frankrijk. Landen die 3 atleten in de top-30 van de olympic ranking hebben, mogen 3 mannen en 3 vrouwen afvaardigen naar de Spelen. Zij kunnen dus voor de Mixed Team Relay ook rekenen op reserves en frisse krachten die mogelijk minder diep zijn gegaan in de individuele races. De laatste twee jaar hebben een aantal landen het gat gedicht. Normaal mogen we ook de Amerikanen en de Australiërs bij de favorieten rekenen, al waren zij niet op hun sterkst in de individuele races. Zelf zouden we ons geld durven inzetten op Zwitserland, want Nicola Spirig kan als derde atlete het verschil maken en met Max Studer hebben ze een talentrijke slot-atleet.

Belgian Hammers voor top-5, medaille ook mogelijk

De Zwitsers werden in Lissabon nog derde achter de Belgian Hammers en Italië, samen met Duitsland ook schaduw-favorieten. Maar in een Mixed Team Relay kan alles. Als we realistisch ambitieus mogen zijn, dan moeten de Belgian Hammers altijd in de top-5 eindigen. En we durven zeggen dat een bronzen medaille een succes zou zijn voor onze 4 Belgische triatleten, al mogen ze ons altijd ongelijk geven en een mooiere kleur binnenhalen.

Belgian Hammers rechts op het ponton

Zowel bij de vrouwen als bij de mannen was er na de race wel wat te doen over de opstelling op het zwemponton. De top-10 van de olympische ranking kreeg anoniem zijn plaats op het startponton, de anderen mochten kiezen op basis van hun plaats in de ranking. Zo kregen we een heel andere situatie dan in een normale WTCS-triatlon. Zaterdag zal de startpositie een minder grote rol spelen. Met slechts 17 landen aan de start zal het wellicht snel bij elkaar komen in de 300 meter zwemmen. En op zich geldt het alleen voor de startende atleet. De Belgen hebben een vrij gunstige loting gekregen, rechts op het startponton.

De toekomst van Mixed Team Relay? Meer gelijke kansen?

Tot slot nog een kleine kritische bedenking bij het Mixed Team Relay concept, want terwijl er overal een hoera-stemming heerst over de nieuwe olympische discipline, mogen we tegelijkertijd ook kritisch kijken naar de voorafgaande kwalificatie en de races zelf. Want in een sport waar gelijkheid hoog in het vaandel gevoerd wordt, is de Mixed Team Relay nog wel de uitzondering. Zo kunnen landen met meer atleten in Tokio hun beste ploeg aan de start brengen en zelfs blessures opvangen. Andere landen, zoals bijvoorbeeld Zuid-Afrika, vallen uit de boot omdat er geen reserve aanwezig is. Als World Triathlon de Mixed Team Relay wil laten groeien, dan zal er toch moeten nagedacht worden over het concept en moet er aan alle landen de mogelijkheid gegeven worden om meer dan 4 atleten in te zetten.

Start om 7u30 plaatselijke tijd

De start van de individuele triatlons werd vervroegd naar 6u30 om de mogelijke hitte te vermijden in Tokio, al viel het tijdens de triatlon bij de mannen wel mee met die warmte. De wedstrijd bij de vrouwen was dan weer nat en winderig. Zaterdag start de Mixed Team Relay pas om 7u30. Het is een kortere wedstrijd en het zal wellicht iets warmer zijn dan maandag en zeker dan dinsdag. Bij ons in België is het dan overigens 0u30. Heel lang moet je overigens niet opblijven. Afhankelijk van de precieze afstanden duurt een wedstrijd ongeveer 1 uur en 20 minuten. In Lissabon wonnen de Belgian Hammers dit jaar het olympisch kwalificatie-event in een eindtijd van 1u23’58.