Alles op wieltjes – Vlaanderen Triatlonland

Trainen in Vlaanderen. Het vergt soms de nodige creativiteit. Atleten uit landelijke gebieden hebben vrijheid en weidsheid voor fiets- en looptrainingen. Het vinden van zwemwater vereist dikwijls wel een lange verplaatsing. Ook het vinden van geschikte (en toegelaten) locaties om openwater zwemsessies te voltrekken lijkt een groeiend probleem te worden. Desondanks heeft onze regio parels van locaties, al dan niet geschikt voor te trainen, maar meer dan geschikt om te bezoeken in trio met onze huisfotograaf en een atleet.

De uitdagingen waar atleten voor staan in het vinden van goede trainingslocaties worden nog groter wanneer zij aan een rolstoel gebonden zijn. Veel waters zijn moeilijk tot niet toegankelijk, handbiken brengt je lager bij de grond en dus minder zichtbaar voor het verkeer (dat op zich al niet zo fiets minnend is) en wheelen gaat sneller dan lopen, maar is wel beduidend minder wendbaar. Voor de vierde aflevering van Vlaanderen Triatlonland trokken we naar Nieuwpoort, aan de monding van de Ijzer in de Noordzee. Daar spraken we af met Ward D’Hulster, G-Sporter na een dwarslaesie sinds 1999.

Na een verkeersongeval was mijn rug op drie plaatsen gebroken. Het was al snel duidelijk dat ik voor het leven verlamd zou zijn tot aan mijn borst.

Na een ongeval met de wagen werd het leven van Ward in 1999 danig overhoopgegooid. Een volledige laesie van het ruggenmerg gaf aanleiding tot het harde en onherroepelijke verdict: verlamming van de tepellijn tot aan de tenen. De meest bekende persoon binnen ons milieu die dit lot onderging is Marc Herremans, maar in tegenstelling tot Marc was Ward nog niet actief binnen duursport en was triatlon al helemaal een ver van zijn bed show. Kort na de revalidatie ging Ward op zoek naar een uitlaatklep voor zijn energie. Zo kwam hij terecht bij een ploeg voor rolstoelbasketbal, maar al snel kwam hij tot het besef dat ploegsporten hem niet zo lagen. Waarom niet eens handbiken? Een shot in de roos, zo bleek.

“Na een verkeersongeval was mijn rug op drie plaatsen gebroken. Het was al snel duidelijk dat ik voor het leven verlamd zou zijn tot aan mijn borst. Mijn armen kan ik gelukkig wel nog gebruiken”, zegt Ward. “Ik runde samen met mijn vader een autocarbedrijf. Rijden met de bus in binnen- en buitenland was echt mijn ding, maar door dat ongeval kon dat niet meer. Dat was voor mij de zwaarste tegenslag. Ik kan nu gelukkig wel opnieuw rijden met een aangepaste auto, maar mijn beroep kan ik niet meer uitoefenen. Mijn revalidatie duurde een jaar. Het was in die moeilijke periode dat ik in sporten een nieuw doel zag. Sporten werd een uitlaatklep en een passie. Dagelijks ben ik ermee bezig. Ik fitness, doe krachtoefeningen, rijd met de handbike enzovoort. Regelmatig doe ik mee aan nationale en internationale wedstrijden. Ik heb die competitie nodig om me te motiveren om te trainen.”

In 2012 kwam Ward in aanraking met paratriatlon, gemotiveerd door fitnesscentrum The Wave trok hij naar Brugge, de klik was er. “Ik kick op wedstrijden, maar soms heb ik de indruk dat organisaties paratriatleten niet graag zien komen. Misschien is het de angst voor het onbekende, of de extra faciliteiten en organisatie nodig om ons te verwelkomen, maar sommige parcours en locaties zijn gewoon ongeschikt voor ons.”

Liever kanaal dan vijver

“Voor het openwaterzwemmen verkies ik om te water te gaan aan de Outsider Coast in het kanaal Plassendale-Nieuwpoort,” legt Ward uit. “Eigenlijk is het niet toegestaan om hier te zwemmen, maar de uitbaters laten het oogluikend toe. Wel moet je je momenten wat weten te kiezen. The Outsider is een watersportvereniging, dus het kan wel druk worden, dan is zwemmen niet aan te raden.” Aan de overkant van de baan merken wij het Spaarbekken Nieuwpoort op, een grote watervlakte die ons meer aangewezen lijkt om openwater trainingen af te werken. “In het spaarbekken ga ik eerlijk gezegd nooit zwemmen. Bloso zit daar met zeilboten op, wat het toch redelijk gevaarlijk maakt met enkel je kopje boven. Bovendien vind ik het zwemmen in een kanaal gemakkelijker, met zijdelings te ademen kan je je oriënteren op de kanten en hoef je niet steeds het hoofd uit het water te heffen.

Er moet sowieso iemand in de buurt zijn om mijn rolstoel aan te nemen, me in m’n wetsuit te helpen en me te water te laten. Sommige zaken zijn nu eenmaal niet meer zo praktisch.

Hoewel zwemmen het minst sociale van de drie sporten is, heb ik niet de luxe om dit alleen aan te vatten. Er moet sowieso iemand in de buurt zijn om mijn rolstoel aan te nemen, me in m’n wetsuit te helpen en me te water te laten. Sommige zaken zijn nu eenmaal niet meer zo praktisch. Dit geldt trouwens ook voor het zwemmen in zwembaden, daar ben je ook gedeeltelijk afhankelijk van de redders om je in en uit het water te helpen.”

Handbike als opstap naar triatlon

Tijdens de shoot voor het handbiken werd al snel duidelijk dat dit in Vlaanderen zo mogelijk nóg minder veilig is dan fietsen. In positie bevindt Ward zich een halve meter boven het wegdek, weggestopt achter de betere Vlaamse haag en quasi onzichtbaar voor wagens. “Tijdens training hang ik een vlaggetje aan mijn handbike om toch iets van zichtbaarheid te krijgen, maar gevaarlijke situaties blijven zich voordoen, dikwijls ook omdat auto’s mij wel zien – dankzij het vlaggetje – maar ik hen niet omdat ik zo laag zit.”

“Tien jaar geleden richtte ik met Kris Demeester uit Avekapelle de vereniging The Spirit of Handcycling op om het handbiken te promoten. Er was toen nauwelijks een vereniging in onze provincie die zich op die discipline toelegde. We hebben nu een dertigtal leden van wie de helft met de handbike rijdt. De eerste dinsdag van elke maand trainen we en we organiseren ook toertochten. We hebben met de vereniging een handbike ter beschikking voor nieuwe leden die van de sport willen proeven.

Ik kwam eens een ouder koppel tegen die het niet kunnen vond dat ik in een ‘ligfiets’ op het jaagpad reed – ik was een rariteit in hun ogen. Pas na hen uit te leggen dat het geen ligfiets was, maar mijn enige mogelijkheid tot fietsen door mijn verlamming, kon ik op begrip rekenen.

Vijf jaar geleden heb ik de Tour de France gereden met de handbike, een actie ten voordele van Hachiko, een organisatie die honden opleidt voor mensen met een motorische handicap. Datzelfde jaar kwam vanuit de organisatie de vraag of ik het zou zien zitten om een paratriatlon aan te vatten.

Meestal probeer ik banen te vermijden en beperk ik me tot jaagpaden, maar je komt toch elke rit een situatie tegen waar je moet uitkijken. In groep fietsen helpt hier ook, dan heb ik mijn ogen en beoordeling even aan mijn gezelschap uitgeleend. Ook op jaagpaden kom je soms bizarre situaties tegen. Zo kwam ik eens een ouder koppel tegen die het niet kunnen vond dat ik in een ‘ligfiets’ op het jaagpad reed – ik was een rariteit in hun ogen. Pas na hen uit te leggen dat het geen ligfiets was, maar mijn enige mogelijkheid tot fietsen door mijn verlamming, kon ik op begrip rekenen.”

Lopen op wheeltjes

“Wheelen is vrijheid. Dezelfde vrijheid die lopers ervaren denk ik. Hoewel het effe duurde voor ik de techniek onder de knie kreeg, is het een zaligheid om je op deze manier voort te bewegen.

Wat wel een probleem durft te stellen is het materiaal. Gezien de geringe afzetmarkt zijn er slechts een beperkt aantal merken en bedrijven die chassis of wielen maken of ter beschikking stellen. Zo is het voorgevallen dat ik op een van de laatste trainingen naar aanloop van een wedstrijd mijn wiel kapot (van de handbike) gereden had, met geen zicht op vervanging bij ons in de streek op korte termijn. Wat een geluk bij een ongeluk bleek is dat die wedstrijd in Barcelona plaatsvond en dat ik met Corima wielen rijd. Het was geen grote omweg om even de autostrade te verlaten en een verse set rechtstreeks uit de assemblagehal van Corima op te pikken.

De routes die ik aansnij verschillen niet zo heel veel van deze op de handbike. Standaard looproutes zijn dikwijls geen optie, gezien de snelheid van een wheeler een pak hoger ligt dan een loper en dat wendbaarheid – zeker op snelheid – absoluut niet vanzelfsprekend is. Routes met lange rechte stukken, zoals jaagpaden, zijn het meest aangenaam.”

Herlees hier de vorige aflevering van Katrien Verstuyft.
Herlees hier de vorige aflevering van Chantal Blockx.
Herlees hier de vorige aflevering van Angelo Vandecasteele.